Patronat Honorowy Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy
w roku 100-lecia Odzyskania Niepodległości 1918 – 2018

czy wiesz, że ...
Czy wiesz, co łączyło PZH z jednym z najbogatszych ludzi w historii?
W 1922 roku Ministerstwo Zdrowia Publicznego zawarło z Fundacją Rockefellera umowę na sfinansowanie założenia i budowy siedziby pierwszej w Europie Państwowej Szkoły Higieny. Kwota wyasygnowana przez Amerykanów wynosiła prawie 300.000 ówczesnych dolarów.
Czy wiesz, co łączyło PZH ze słynną warszawską strzelnicą?
Na początku XX wieku, zanim Polska odzyskała niepodległość, na rogu Chocimskiej (ówcześnie Langnerowskiej), od strony pl. Unii Lubelskiej, mieściła się strzelnica Roberta Zieglera, znanego rusznikarza. Pracownicy PZH zwali ją potocznie „ceglerówką”…
PZH na mapie Warszawy
W 1918 r. rząd polski utworzył w Warszawie Państwowy Centralny Zakład Epidemiologiczny, który 7 września 1923 r. został przemianowany na Państwowy Zakład Higieny.
Czy wiesz, co łączy PZH i laureata literackiej Nagrody Nobla z roku 1947 – Andre Gide?
Podczas II Wojny Światowej Andre Gide przebywał w Tunisie, wraz z polskimi dezerterami z armii niemieckiej, członkami francuskiego ruchu oporu oraz uchodźcami z Francji. Opiekowała się nimi Helena Sparrow-Germa, niegdysiejsza pracowniczka PZH, po zajęciu Tunezji przez wojska niemiecko-włoskie ukrywała Polaków. Rok 1933 przyniósł jej stypendium Instytutu Pasteura w Tunisie w związku z pracami nad tyfusem. Była kierownikiem laboratorium analiz lekarskich i pracowała w zespole laureata nagrody Nobla – Charlesa Nicolle’a.
Czy wiesz, że w PZH surowica końska była wykorzystywana do produkcji różnego typu szczepionek?
Jak? Pozyskana od nich surowica tworzyła bazę do powstania konkretnej szczepionki, np. przy Antytoksynie jadu żmij, którą stosuje się u osób pokąsanych przez żmiję zygzakowatą europejską.
Czy wiesz, że NIZP-PZH wykrył w Polsce epidemię zakażeń „amerykańskimi” pałeczkami Yersinia enterocolitica 1B/O8?
Dzięki badaniom prowadzonym przez pracowników Zakładu Bakteriologii NIZP–PZH w 2003 roku wyizolowano w Polsce pierwszy, wysoce chorobotwórczy, „amerykański” szczep pałeczek Yersinia enterocolitica bioserotypu 1B/O8. Zakażenia wywoływane przez te drobnoustroje charakteryzują się szczególnie ciężkim przebiegiem klinicznym, objawiającym się głównie jako „rzekome” zapalenie wyrostka robaczkowego.
Czy wiesz, że przed II wojną światową PZH prowadziło własne muzeum?
Muzeum Higieny było jednym z działów Państwowej Szkoły Higieny (początkowo funkcjonowało jako Oddział Muzeum i Propagandy). Zostało utworzone w 1926 roku wraz z otwarciem budynku PSH i mimo trudności finansowych było stopniowo rozbudowywane. Głównym zadaniem muzeum, była popularyzacja wiedzy o zdrowiu i higienicznym trybie życia oraz o różnych chorobach. Eksponaty i plansze zgromadzone na wystawie były także wykorzystywane w trakcie zajęć kursowych prowadzonych w Szkole.
Czy wiesz, czym przed II wojną światową zajmowali się w PZH literaci?
Czym w PZH mogły trudnić się osoby, które na wcześniejszych etapach życia zajmowały się twórczością literacką? Jak wynika z przeprowadzonych badań archiwalnych, pomimo wysokiego wyspecjalizowania działalności instytutu, pracowało w nim co najmniej dwoje ludzi o takim doświadczeniu. Pierwszą była Zofia Wójcicka-Chylewska, która w 1923 roku rozpoczęła pracę w PZH jako kancelistka. Do jej obowiązków należały: „prowadzenie biblioteki i czytelni, statystyka chorób zakaźnych”.
Czy wiesz, co łączy PZH i tzw. proces Gorgonowej?
Proces Gorgonowej był najsłynniejszym procesem karnym II Rzeczpospolitej Polskiej. Rita Gorgonowa została oskarżona o zabójstwo córki swojego pracodawcy, lwowskiego architekta Henryka Zaremby, Elżbiety Zaremby, zwanej Lusią. Podczas procesu posiłkowano się materiałem dowodowym w postaci śladów krwi. Jeden z biegłych sądowych, profesor Ludwik Hirszfeld – ówczesny pracownik Państwowego Zakładu Higieny w Warszawie – podważał wyniki ekspertów, którzy wskazywali na dowody, jako obciążające.
Czy wiesz że medalista letnich igrzysk olimpijskich był wieloletnim pracownikiem PZH?
To urodzony we Lwowie Franciszek Szymczyk, inżynier chemik-toksykolog, absolwent Politechniki Kijowskiej, kierownik Pracowni Toksykologii w Zakładzie Badania Żywności i Przedmiotów Użytku, wieloletni (od 1921 do 1963 roku) pracownik PZH, biegły sądowy, autor podręcznika z zakresu analizy toksykologicznej (1948). Był pionierem poszukiwania zanieczyszczeń w produktach spożywczych.
Z okazji obchodów 100-lecia NIZP-PZH
- Gala Jubileuszowa - kwiecień 2018
- Konferencja naukowa „100 lat wśród patogenów” - czerwiec 2018
- Konferencja naukowa „Zdrowie Polaków Wczoraj, Dziś i Jurto” – październik 2018
- Konferencja naukowa „Żywność, woda i powietrze – czy żyjemy w bezpiecznym otoczeniu?” – listopad 2018
Oni tworzyli naszą historię

dr Ludwik Rajchman

Prof. dr hab. dr h. c Maksym Nikonorow

Prof. Marcin Kacprzak

Prof. Jan K. Kostrzewski

Witold Chodźko

Ludwik Hirszfeld

Gustaw Szulc

Kazimierz Funk

Feliks Przesmycki

Włodzimierz Kuryłowicz

Janusz Jeljaszewicz

Wiesław Magdzik
