• MAMY JUŻ 100 LAT


Patronat Honorowy Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy
w roku 100-lecia Odzyskania Niepodległości 1918 – 2018


czy wiesz, że ...

Interesujące fakty związane z naszym Instytutem
Go to Czy wiesz, co łączyło PZH z jednym z najbogatszych ludzi w historii?

Czy wiesz, co łączyło PZH z jednym z najbogatszych ludzi w historii?

W 1922 roku Ministerstwo Zdrowia Publicznego zawarło z Fundacją Rockefellera umowę na sfinansowanie założenia i budowy siedziby pierwszej w Europie Państwowej Szkoły Higieny. Kwota wyasygnowana przez Amerykanów wynosiła prawie 300.000 ówczesnych dolarów.

Go to Czy wiesz, co łączyło PZH ze słynną warszawską strzelnicą?

Czy wiesz, co łączyło PZH ze słynną warszawską strzelnicą?

Na początku XX wieku, zanim Polska odzyskała niepodległość, na rogu Chocimskiej (ówcześnie Langnerowskiej), od strony pl. Unii Lubelskiej, mieściła się strzelnica Roberta Zieglera, znanego rusznikarza. Pracownicy PZH zwali ją potocznie „ceglerówką”…

Go to PZH na mapie Warszawy

PZH na mapie Warszawy

W 1918 r. rząd polski utworzył w Warszawie Państwowy Centralny Zakład Epidemiologiczny, który 7 września 1923 r. został przemianowany na Państwowy Zakład Higieny.

Go to Czy wiesz, co łączy PZH i laureata literackiej Nagrody Nobla z roku 1947 – Andre Gide?

Czy wiesz, co łączy PZH i laureata literackiej Nagrody Nobla z roku 1947 – Andre Gide?

Podczas II Wojny Światowej Andre Gide przebywał w Tunisie, wraz z polskimi dezerterami z armii niemieckiej, członkami francuskiego ruchu oporu oraz uchodźcami z Francji. Opiekowała się nimi Helena Sparrow-Germa, niegdysiejsza pracowniczka PZH, po zajęciu Tunezji przez wojska niemiecko-włoskie ukrywała Polaków. Rok 1933 przyniósł jej stypendium Instytutu Pasteura w Tunisie w związku z pracami nad tyfusem. Była kierownikiem laboratorium analiz lekarskich i pracowała w zespole laureata nagrody Nobla – Charlesa Nicolle’a.

Go to Czy wiesz, że w PZH surowica końska była wykorzystywana do produkcji różnego typu szczepionek?

Czy wiesz, że w PZH surowica końska była wykorzystywana do produkcji różnego typu szczepionek?

Jak? Pozyskana od nich surowica tworzyła bazę do powstania konkretnej szczepionki, np. przy Antytoksynie jadu żmij, którą stosuje się u osób pokąsanych przez żmiję zygzakowatą europejską.

Go to Czy wiesz, że NIZP-PZH wykrył w Polsce epidemię zakażeń „amerykańskimi” pałeczkami Yersinia enterocolitica 1B/O8?

Czy wiesz, że NIZP-PZH wykrył w Polsce epidemię zakażeń „amerykańskimi” pałeczkami Yersinia enterocolitica 1B/O8?

Dzięki badaniom prowadzonym przez pracowników Zakładu Bakteriologii NIZP–PZH w 2003 roku wyizolowano w Polsce pierwszy, wysoce chorobotwórczy, „amerykański” szczep pałeczek Yersinia enterocolitica bioserotypu 1B/O8. Zakażenia wywoływane przez te drobnoustroje charakteryzują się szczególnie ciężkim przebiegiem klinicznym, objawiającym się głównie jako „rzekome” zapalenie wyrostka robaczkowego.

Go to Czy wiesz, że przed II wojną światową PZH prowadziło własne muzeum?

Czy wiesz, że przed II wojną światową PZH prowadziło własne muzeum?

Muzeum Higieny było jednym z działów Państwowej Szkoły Higieny (początkowo funkcjonowało jako Oddział Muzeum i Propagandy). Zostało utworzone w 1926 roku wraz z otwarciem budynku PSH i mimo trudności finansowych było stopniowo rozbudowywane. Głównym zadaniem muzeum, była popularyzacja wiedzy o zdrowiu i higienicznym trybie życia oraz o różnych chorobach. Eksponaty i plansze zgromadzone na wystawie były także wykorzystywane w trakcie zajęć kursowych prowadzonych w Szkole.

Go to Czy wiesz, czym przed II wojną światową zajmowali się w PZH literaci?

Czy wiesz, czym przed II wojną światową zajmowali się w PZH literaci?

Czym w PZH mogły trudnić się osoby, które na wcześniejszych etapach życia zajmowały się twórczością literacką? Jak wynika z przeprowadzonych badań archiwalnych, pomimo wysokiego wyspecjalizowania działalności instytutu, pracowało w nim co najmniej dwoje ludzi o takim doświadczeniu. Pierwszą była Zofia Wójcicka-Chylewska, która w 1923 roku rozpoczęła pracę w PZH jako kancelistka. Do jej obowiązków należały: „prowadzenie biblioteki i czytelni, statystyka chorób zakaźnych”.

Go to Czy wiesz, co łączy PZH i tzw. proces Gorgonowej?

Czy wiesz, co łączy PZH i tzw. proces Gorgonowej?

Proces Gorgonowej był najsłynniejszym procesem karnym II Rzeczpospolitej Polskiej. Rita Gorgonowa została oskarżona o zabójstwo córki swojego pracodawcy, lwowskiego architekta Henryka Zaremby, Elżbiety Zaremby, zwanej Lusią. Podczas procesu posiłkowano się materiałem dowodowym w postaci śladów krwi. Jeden z biegłych sądowych, profesor Ludwik Hirszfeld – ówczesny pracownik Państwowego Zakładu Higieny w Warszawie – podważał wyniki ekspertów, którzy wskazywali na dowody, jako obciążające.

Go to Czy wiesz że medalista letnich igrzysk olimpijskich był wieloletnim pracownikiem PZH?

Czy wiesz że medalista letnich igrzysk olimpijskich był wieloletnim pracownikiem PZH?

To urodzony we Lwowie Franciszek Szymczyk, inżynier chemik-toksykolog, absolwent Politechniki Kijowskiej, kierownik Pracowni Toksykologii w Zakładzie Badania Żywności i Przedmiotów Użytku, wieloletni (od 1921 do 1963 roku) pracownik PZH, biegły sądowy, autor podręcznika z zakresu analizy toksykologicznej (1948). Był pionierem poszukiwania zanieczyszczeń w produktach spożywczych.

Z okazji obchodów 100-lecia NIZP-PZH

ODBYŁY SIĘ UROCZYSTOŚCI:

  1. Gala Jubileuszowa - kwiecień 2018
  2. Konferencja naukowa „100 lat wśród patogenów” - czerwiec 2018
  3. Konferencja naukowa „Zdrowie Polaków Wczoraj, Dziś i Jurto” – październik 2018
  4. Konferencja naukowa „Żywność, woda i powietrze – czy żyjemy w bezpiecznym otoczeniu?” – listopad 2018
Więcej...


Obchody 100-lecia Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego
- Państwowego Zakładu Higieny

Mecenas Główny



Projekt realizowany w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości

Partnerstwo Instytucjonalne



Patronaty Medialne

Oni tworzyli naszą historię

dr Ludwik Rajchman

Pierwszy Dyrektor Państwowego Zakładu Higieny
Absolwent Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego (1906) w Krakowie. Latach 1910-1918 – bakteriolog zdobywający uznanie i wysokie stanowiska w czołowych Instytutach Medycznych w Londynie.

Prof. dr hab. dr h. c Maksym Nikonorow

Pierwszy Komendant Wojskowego Instytutu Higieny i Epidemiologii
Stworzył polską szkołę toksykologii żywności. Jako pierwszy rozpoczął badania monitoringowe żywności z zakresu zanieczyszczeń metalami ciężkimi, środkami ochrony roślin i mikrobiologicznymi.

Prof. Marcin Kacprzak

Lekarz higienista i humanista
Lekarz higienista i humanista – erudyta, nauczyciel, wychowawca, społecznik, jako jeden z pionierów medycyny społecznej w Polsce, żywo zaangażowany w badanie warunków zdrowotnych ludności.

Prof. Jan K. Kostrzewski

Twórca Zakładu Epidemiologii
Zainicjował i kierował wdrożeniem planu intensyfikacji szczepień, który doprowadził do opanowania epidemii błonicy w II połowie lat 50-tych XX w. Badał epidemiologię duru wysypkowego.

Witold Chodźko

minister zdrowia publicznego II RP, dyrektor Państwowej Szkoły Higieny
Lekarz psychiatra, higienista, współorganizator służby zdrowia. W latach 1918-1923 był pierwszym ministrem zdrowia w Niepodległej Polsce. Później przez wiele lat kierował pracami Państwowej Szkoły Higieny. Wielokrotnie reprezentował Polskę na posiedzeniach organów Ligi Narodów. Po II wojnie światowej związany z uczelniami lubelskimi.

Ludwik Hirszfeld

dyrektor Państwowego Zakładu Badania Surowic, zastępca dyrektora PZH
Lekarz, bakteriolog, immunolog. Współtwórca podstaw nauki o grupach krwi. Kierował Państwowym Zakładem Badania Surowic, a od 1927 roku stał na czele Działu Bakteriologii i Medycyny Doświadczalnej PZH. Po II wojnie światowej związany z UMCS w Lublinie i Uniwersytetem Wrocławskim.

Gustaw Szulc

ostatni przedwojenny dyrektor PZH
Lekarz, higienista, specjalista w zakresie medycyny wojskowej i sportowej oraz higieny żywienia. Dyrektor PZH od 1932 roku. Przyczynił się do rozwoju organizacyjnego PZH w latach 30. XX wieku.

Kazimierz Funk

twórca nauki o witaminach, kierownik Oddziału Biochemii PZH
Biochemik, odkrywca witaminy B1 i twórca terminu „witamina”. Kierownik Oddziału Biochemii PSH w latach 1923-1928. Od 1928 roku do swej śmierci pracował we Francji i w Stanach Zjednoczonych.

Feliks Przesmycki

pierwszy powojenny dyrektor PZH
Lekarz, bakteriolog, wirusolog, twórca polskiej wirusologii. W PZH pracował przez 45 lat, od 1918 roku. W latach 30. XX wieku walnie przyczynił się do rozwoju sieci filii PZH. W latach 1945-1963 pełnił funkcję dyrektora PZH, odbudował Zakład po zniszczeniach wojennych.

Włodzimierz Kuryłowicz

dyrektor PZH w latach 1964-1980
Lekarz mikrobiolog, specjalista w zakresie antybiotyków, który przyczynił się do uruchomienia w Polsce ich produkcji. W latach 1964-1980 pełnił funkcję dyrektora PZH. Aktywnie działał na forum WHO.

Janusz Jeljaszewicz

dyrektor PZH w latach 1996-2000
Farmaceuta, mikrobiolog, znawca biologicznej aktywności bakterii. Jeden z najbardziej znanych mikrobiologów polskich drugiej połowy XX wieku. Autor lub współautor kilkuset publikacji w renomowanych krajowych i zagranicznych periodykach.

Wiesław Magdzik

dyrektor PZH w latach 1981-1990
Nestor polskiej epidemiologii i wakcynologii, lekarz epidemiolog, współzałożyciel i Członek Honorowy Polskiego Towarzystwa Wakcynologii, twórca programu szczepień ochronnych w Polsce. Pracując w PZH czynnie uczestniczył w zwalczaniu epidemii licznych chorób zakaźnych.

Aleksander Szczygieł

kierownik Filii PZH w Warszawie w latach 1946-1947, dyrektor Instytutu Żywności i Żywienia
Lekarz, specjalista w zakresie żywienia człowieka, uznawany za jednego z współtwórców polskiej szkoły nauki o żywieniu. Stypendysta Fundacji Rockefellera i wieloletni pracownik PZH. Twórca i dyrektor Instytutu Żywności i Żywienia.

Aktualności