To urodzony we Lwowie Franciszek Szymczyk, inżynier chemik-toksykolog, absolwent Politechniki Kijowskiej, kierownik Pracowni Toksykologii w Zakładzie Badania Żywności i Przedmiotów Użytku, wieloletni (od 1921 do 1963 roku) pracownik PZH, biegły sądowy, autor podręcznika z zakresu analizy toksykologicznej (1948). Był pionierem poszukiwania zanieczyszczeń w produktach spożywczych.
Przed podjęciem pracy w PZH pracował m.in. jako asystent w Katedrze Chemii Akademii Rolniczej w Bydgoszczy, w latach 1921-1922 kierował laboratorium sądowym przy Komendzie Głównej Policji Państwowej w Warszawie.
Franciszek Szymczyk był również, a może przede wszystkim, wybitnym sportowcem: kolarzem szosowym oraz torowym. W swej karierze sportowej był m.in.: mistrzem Polski w kolarstwie torowym w latach 1921 i 1922, wicemistrzem Polski na torze w latach 1924 i 1926 oraz brązowym medalistą mistrzostw kraju w 1925 roku. Jeszcze w 1930, a więc w wieku 38 lat, zajął czwarte miejsce w kolarskich mistrzostwach Polski. Największym jego osiągnięciem było jednak zdobycie srebrnego medalu w konkurencji drużynowego wyścigu pościgowego na dochodzenie na dystansie 4000 m (wraz z Józefem Lange, Janem Łazarskim oraz Tomaszem Stankiewiczem) na VIII Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu w 1924.
Wziął również udział w IX Igrzyskach Olimpijskich w Amsterdamie w 1928 roku (prawdopodobnie jako działacz lub członek sztabu trenerskiego). Debiutował zaś w 1910 roku na istniejącym do dziś torze kolarskim Nowe Dynasy przy ulicy Podskarbińskiej w Warszawie jako reprezentant Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów (zwano ich później „kolarskimi muszkieterami II Rzeczypospolitej”).
Franciszek Szymczyk był także zaangażowany w działalność organizacyjną i na rzecz popularyzacji kolarstwa. Był członkiem prezydium Polskiego Komitetu Olimpijskiego, wiceprezesem, kapitanem sportowym i przewodniczącym Kolegium Sędziów Polskiego Związku Kolarskiego, redaktorem dwutygodnika „Kolarz Polski”, autorem książek Przepisy wyścigowe i ogólne (1924) i Kolarstwo: turystyka, tor , szosa (1931). Oprócz uczestnictwa w zawodach, zajmował się również projektowaniem torów kolarskich.
Po II wojnie światowej, już w nowej rzeczywistości, organizował sport kolarski: był działaczem odrodzonego Polskiego Związku Kolarstwa, a w latach 1945-1949 organizatorem i prezesem jego warszawskiego oddziału. Współorganizował pierwsze po wojnie Mistrzostwa Polski w kolarstwie. Kierownik ekipy kolarzy polskich oraz jeden z sędziów organizowanego w 1948 roku wyścigu Warszawa-Praga-Warszawa, który w późniejszych latach stał się jedną z najważniejszych imprez kolarskich w krajach demokracji ludowej – Wyścigiem Pokoju (w 1950 roku był głównym sędzią tych zawodów).
Również po wojnie pisał podręczniki. Spod jego pióra wyszły: Kolarstwo użytkowe i turystyczne (1948), Kolarstwo wyczynowe (1949) oraz niezwykle popularne Kolarstwo dla wszystkich (1956).
Do późnej starości poruszał się po Warszawie wyłącznie na rowerze. Zmarł 5 listopada 1976 roku, pochowany na Cmentarzu Powązkowskim (kwatera 215, rząd 6, miejsce 14).
Przygotowali:
Grzegorz Święćkowski(Biblioteka Naukowa NIZP–PZH)
dr Jacek Postupolski (Zakład Bezpieczeństwa Żywności NIZP–PZH)
Źródła:
- Poczet polskich olimpijczyków, Warszawa 1984, s. 15-24.
- „Roczniki Państwowego Zakładu Higieny”, R. 48 (1998), suplement, s. 41-43.
- Cycling Archives
- Strona internetowa PKOl
- Akta osobowe Franciszka Szymczyka z Archiwum Zakładowego NIZP–PZH (sygn. 4053).